Lisanssız (Crack) Yazılım ile Mücadele

Lisanssız (Crack) Yazılım ile Mücadele

Yazılım hakları, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (“Kanun”) kapsamında eser olarak kabul edilmekte ve hukuki koruma kapsamına alınmaktadır. Lisanslı yazılımlar kısaca “kullanım hakkının belirli şartlar çerçevesinde, süreli veya süresiz olarak kullanılması için satın alınmış yazılımlar” olarak tanımlanabilir. Bu noktada satın alınan hakkın bir mülkiyet hakkı olmadığı, yalnızca yazılımın süreli veya süresiz olarak kullanım hakkı olduğunu belirtmek gerekir. Bu doğrultuda lisanssız yazılım sorunu ile karşılaşılmaması için hak sahibi firma ile son kullanıcı arasında imzalanacak sözleşme hükümleri iyi irdelenmeli ve yazılım kullanım hakkının ne kadar süreyle ve hangi koşullar dahilinde kullanılabileceğinin doğru bir şekilde saptanması gerekmektedir.

Lisanssız yazılım kullanılması ve satılması, lisanssız yazılımın ticari amaçla bulundurulması, bedelsiz verilmesi, dağıtılması veya kiraya verilmesi, yazılımın yasal kullanım hakkından daha fazla adette çoğaltılması, yazılımın hak sahibinin izni olmaksızın değiştirilmesi, lisans sözleşmesinde devir hakkı olmamasına rağmen kullanım hakkının devredilmesi ya da herhangi bir tasarrufta bulunulması gibi haller Kanun’da ihlal olarak öngörülmüş olup, aynı zamanda bir suç olması sebebiyle hak sahibi firmalara hukuk mahkemelerinin yanı sıra ceza mahkemeleri vasıtasıyla da dava ikame edebilme hakkı tanınmıştır. Bu noktada suçun uzlaştırma kapsamına giren suçlar arasında olduğu, cumhuriyet başsavcılıklarına yapılacak başvurularda dosyanın öncelikle uzlaştırmacıya tevdii edileceği ve taraflar arasında uzlaşma sağlanamadığı durumlarda ceza davası aşamasına geçilebileceği önemle belirtilmelidir.

Lisanssız yazılım kullanımının tespiti durumunda ilk olarak, lisanssız yazılım kullanıldığı tespit edilen adreslerde hukuk mahkemeleri vasıtasıyla delil tespiti veya cumhuriyet başsavcılıkları vasıtasıyla arama kararları icra edilebilecektir. İlk aşamanın tamamlanmasını ve delillerin elde edilmesini müteakiben hak sahipleri hukuk mahkemeleri nezdinde tazminat davası ikame edebileceği gibi, cumhuriyet başsavcılıkları nezdinde suç duyurusunda da bulunabilecektir.

• Kanun’un Mali Haklara Tecavüz Halinde başlıklı 68. maddesinde lisanssız yazılım kullanımının hukuk mahkemeleri nezdindeki sonuçları düzenlenmiştir. Buna göre, hak sahibi firmaların lisanssız yazılım kullandığı, işlediği, çoğalttığı veya umuma yaydığı tespit edilen firmalara yönelik olarak tazminat davası açabileceği ve kendileri ile sözleşme yapılmış olsaydı istenebilecek bedelin veya Kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek toplam piyasa rayiç bedelinin üç katı tutarındaki tazminatı dava konusu edebileceği öngörülmüştür.
• Kanun’un Manevi, Mali veya Bağlantılı Haklara Tecavüz başlıklı 71. maddesinde ise lisanssız yazılım kullanımının ceza mahkemeleri nezdindeki sonuçları düzenlenmiştir. Buna göre, lisanssız yazılım kullandığı, işlediği, çoğalttığı veya umuma yaydığı tespit edilen kişiler hakkında bir yıldan beş yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunacağı öngörülmüştür.

Başta Kanun’un ilgili maddeleri olmak üzere lisanssız yazılım kullanımının engellenmesi ve hak sahibi firmaların eser haklarının korunması amacıyla öngörülen düzenlemelerin sayısı günden güne artmaktadır. Öte yandan şirketlerce teknik önlemler alınmasına, kanuni düzenlemeler bulunmasına, hukuki ve cezai anlamda ciddi yaptırımlar ön görülmesine rağmen lisanssız yazılım kullanım oranları artış eğilimi göstermektedir. Bu doğrultuda hakları ihlal edilen hak sahibi firmaların mağduriyetlerinin ivedi bir şekilde giderilebilmesi amacıyla, ihlale sebebiyet veren tüzel ve gerçek kişiler hakkında gerekli hukuki prosedürlerin uzmanlar vasıtasıyla işletilmesi tavsiye edilmektedir.

Yazılımların lisanssız kullanımı sebebiyle ortaya çıkabilecek hukuki ve cezai uyuşmazlıklara ilişkin daha detaylı bilgiye veya hukuki desteğe ihtiyaç duyulması halinde KT & Partners ile iletişime geçebilirsiniz.